Bünyamin Aydın’ın “Bel Fıtığı Tedavi Edilebilir Bir Hastalıktır” isimli köşe yazısı;
“Bel Fıtığı Tedavi Edilebilir Bir Hastalıktır”
Bel ağrısı günümüzde en sık karşılaşılan sağlık problemlerinden bir tanesidir. Dünya nüfusunun %33 ünün yaşamlarının bir döneminde bel ağrısı şikayeti yaşadıkları bilinmektedir, bu da bel ağrısını görülme sıklığı en yüksek olan kas iskelet sistemi problemi yapmaktadır. Peki bel ağrısı yaşandığında; hemen endişelenilmeli midir, ne gibi önlemler alınmalıdır ,çözümü nasıl olmalıdır bu yazımızda bu sorulara cevap vereceğiz.
Bel bölgesi omurganın en fazla yük taşıyan bölgesidir ve günlük yaşamda yaptığımız bir çok aktivite sırasında (oturma,kalkma,eğilme gibi) aktif olarak bel bölgesi kullanılmaktadır. Dolayısıyla aşırı yüklenme veya yanlış bir hareket yapıldığında bel bölgesinde hasssasiyet ve ağrı hissediyor olmak kaçınılmaz olmaktadır.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki bel ağrısı yaşanılan durumların yalnızca %1 i çok ciddi nedenlere dayanmaktadır ve acilen müdahale gerekmektedir. Geri kalan durumlardauygun bir tedavi programı oluşturularak;egzersiz,manuel terapi,elektroterapi,kinezyolojik bantlama,yüzeyel ve derin ısıtıcılar gibi çeşitli tedavi modaliteleri kullanılarak bel ağrılarından tamamen kurtulmak mümkün olabilmektedir.
Bel ağrısı yaşayan herkesin en çok korktuğu ve çekindiği durum ise bel fıtığına bağlı olarak bu problemi yaşıyor olmaktır.Fıtık; bel ağrısına neden olan durumlar içerisinde yalnızca %5 lik bir orana sahip olmasına rağmen hastalar da yarattığı ağrı ve sıkıntılı durumlardan ötürü bir çok kişinin korkulu rüyası olmaktadır.
Bel Fıtığı Nasıl Oluşur?
Omur kemikleri arasında, omurganın üzerine binen yükün emilerek çevre dokulara dengeli bir şekilde dağıtılmasına yarayan diskler bulunmaktadır. Bu diskler adeta birer amortisör olarak görev yapmaktadır.
Diskin içerisindeki yumuşak jölemsi kısmın, çevresindeki daha sert bölümü iterek veya yırtarak sınırlarının dışına çıkmasına “fıtıklaşma” denilmektedir. Bel fıtıkları bulging (şişme), protrüzyon (dışarı çıkma), ekstrüzyon (parça kopması) ve sekestrasyon (ayrılıp sinir kanalının içine doğru yer değiştirme) şeklinde 4 evrede değerlendirilmektedir.
Fıtıklaşan disk, taşma derecesine göre farklı boyutlarda omurga kanalı içine girmekte ve böylelikle kanal içindeki sinir kesesini ve ondan ayrılan sağlı-sollu sinirleri sıkıştırmaktadır.Bel bölgesinde lokalize ağrı, kalça içerisinden bacaklara doğru yayılan ağrı, alt ekstremitede kuvvet ve duyu kaybı,refleks kaybı ve ileri seviyelerde; idrar,gaita kontrolsüzlüğü,cinsel fonksiyon yetersizliği ortaya çıkabilmektedir.
Bel Fıtığı Tedavisi Nasıldır?
Bel fıtığı tedavisinde esas olarak iyi bir klinik muayene şarttır. İyi bir klinik muayene hastalığın seyri ve derecesi hakkında önemli ölçüde bilgi verecektir.Eğer gerekli görülüyor ise MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerinden de teşhis için yardım alınabilir.Sonrasında hastanın öyküsü,yaşı,fıtığın seviyesi,refleks ve duyu kaybı,etkilenim alanı gibi kapsamlı bir değerlendirme yapılarak uygulanacak tedavi yöntemi hakkında karar verilir. Yapılan klinik muayene ve radyolojik görünüleme sonucunda hastanın cerrahiye gitmesini gerektirecek bir durum var ise zaman kaybetmeden hasta uzman hekim tarafından cerrahiye alınmalıdır. Eğer hastanın acil olarak cerrahiye yönlendirilmesini gerektirecek bir durum yok ise öncesinde mutlaka hastaya uygun olan fizik tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekmektedir. Hastanın durumuna göre öncelikle iyi bir egzersiz programı oluşturularak hastanın mümkün olan en üst düzeyde aktif tutulması gerekir. Hastanın durumuna en uygun,kişiye özel egzersiz programı oluşturmak için bir fizyoterapiste başvurmak gerekmektedir. Sonrasında manuel terapi,elektroterapi,kinezyolojik bantlama,yüzeyel ve derin ısıtıcılar gibi fizik tedavi modaliteleri kullanılarak uygun bir tedavi programı oluşturulmalıdır. Genel olarak bu sürecin sonunda çok başarılı sonuçlar elde edilmekte ve hastalar şikayetlerinden tamamen kurtulabilmektedir. Tedavi sonrasında da hastaya günlük yaşam aktivitelerinde bel bölgesini nasıl koruyacağı öğretilmeli ve bel bölgesi kaslarını güçlü tutacak egzersizler öğretilerek benzer bir problem yaşamaktan kaçınılması konusunda yönlendirilmelidir.
