Türkiye yine bir seçime gidiyor. Aynı soru ise yine gündemde “Milletvekili Sayıları Nasıl Hesaplanır? D’Hondt Sistemi Nedir?”. 16 Nisan referandumu sonrası değişen sistemle birlikte partilerin ittifak yapma imkanı seçimler öncesinde sağlanmış oldu. Bu açıdan bakıldığında % 10 barajını geçemeyen ama toplandıklarında % 10 un üzerine çıkabilen partilere de ittifak yapma imkanı tanındı.
Milletvekili Sayıları Nasıl Hesaplanır? D’Hondt Sistemi Nedir?
Her genel seçim sonrası partilerin alacakları oylar ve oranlarla illerde kazandıkları vekil sayıları bu verilere göre belirleniyor. Peki bu milletvekili dağılım hesabı nasıl yapılır?
Milletvekili Genel Seçimleri geçerli oylar sayıldıktan sonra partilerin ve bağımsız adayların aldıkları oy oranları her seçim bölgesinde D’Hondt sistemi ile dağıtılarak milletvekili dağılımı hesaplanr.
D’Hondt Sistemi Nedir?
D’Hondt sistemi, Belçikalı hukukçu ve matematikçi Victor D’Hondt tarafından 1878’de tasarlanmış, nisbi temsil sistemidir. Türkiye’de 1961’den bu yana milletvekili genel seçimlerinde bu sistem kullanılmakta.
Bu sisteme göre seçim bölgesinde ülke seçim barajını geçen partilerin ve bağımsız adayların oy toplamları o seçim bölgesinde çıkarılacak milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e … bölünür.
Örnek Milletvekili Dağılım Hesabı
7 milletvekili çıkarak bir seçim bölgesinde partilerin aldıkları oy toplamları şu şekilde olsun;
A Partisi: 45.000 oy
B Partisi: 32.000 oy
C Partisi: 14.000 oy
İşlem Açıklamları:
* 3 partinin de seçim barajını geçtiği varsayılmıştır.
İşlem 1: A Partisi ilgili seçim bölgesinde 1. olduğu için A Partisi 1. sıra milletvekili adayı milletvekili olur. A Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 2: Bu işlemden sonra en çok oy (33,000) B Partisi’nde olduğu için B Partisi 1 sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve B Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 3: En çok oy (22,500) A Partisi’nde olduğu için A Partisi 2. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve A Partisi’nin oyu bu sefer 3’e bölünür (45,000/3 = 15,000).
İşlem 4: En çok oy (16,500) B Partisi’nde olduğu için B Partisi 2. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve B Partisi’nin oyu bu sefer 3’e bölünür (33,000/3 = 11,000)
İşlem 5: Bu adımdaki sayılar arasında en çok oy (15,000) A Partisi’nde olduğu için A Partisi 3. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve A Partisi’nin oyu bu sefer 4’e bölünür (45,000/4 = 11,250)
İşlem 6: Bu durumda en çok oy (14,000) C Partisi’nde olduğu için C Partisi 1. sıra milletvekili adayı milletvekili seçilmiş olur ve C Partisi’nin oyu 2’ye bölünür.
İşlem 7: Bu 7. ve son işlemde en fazla oy (11,250) A Partisi’nde olduğu için son milletvekilliğini A Partisi 4. sıra milletvekili adayı alır.
Sonuç olarak; ilgili senaryoda bu bölgeden A Partisi 4, B Partisi 2, C Partisi de 1 milletvekili çıkarır.
Ayrıca bir seçim bölgesinde 2. parti milletvekili çıkaramayabilir. (1. olan parti ile 2. olan parti arasında çok fazla oy farkı varsa D’Hondt Sistemi’ne göre tüm milletvekillerini 1. parti çıkarabilir.) Türkiye genelinde en fazla oy alan parti en fazla milletvekiline sahip parti olmayabilir.
Büyük Sivas Haber
