Şiddet unsuru insanlığın var olduğu günden bu yana tartışılmaktadır. Medya şiddeti nasıl sunuyor ve bireyleri ne yönde etkiliyor ?
Nesrin Öztürk Salgar “Sempatik Şiddet Nasıl Olur?”
Şiddet üzerine çalışan Albet Banduralı “saldırganlık çevre faktörüyle ortaya çıkmaktadır.” der. Birey çocukluk döneminde edindiği duygu, düşünce ve bilinçaltına atılmış birikimlerin ve buna bağlı olarak dürtülerinin onu şiddete yönettiğini ileri sürmektedir. Özellikle aile içi şiddete maruz kalan ya da şiddet içerisinde büyüyen çocuklarda doğrudan ya da dolaylı şiddet öğrenilmektedir.
Medya bu şiddet unsurunun neresinde derseniz?
Şiddetin öğrenme yollarından birisi model alma ve taklittir. Tam bu noktada televizyon dizilerinde baş rol oyuncularının rol model olarak alınması gerçeği var. Başrol oyuncusuna verilen rolde şiddetin öğrenilmesi ve özendirilmesi durumunun örnekleri maalesef mevcut… 4 0cak 2010 tarihinde “ben Polat Alemdarim” deyip babasını öldüren gencin haberini, kurtlar vadisine özenerek evini cephaneliğe çeviren kişinin gözaltına alınmasını ya da testere filminden esinlenerek testere oyunu bağımlısı gencin cinayet işlemesini hatırlıyor olmalısınız…
İnsanlar şiddete eğilimli mi doğar yoksa saldırgan davranmayı yaşamları boyunca mı öğrenir?
En çok tartışılan konular olmasına rağmen bilinen bir gerçek var ki o da ekran karşısına geçen çocuğun gerçekle sanalı ayırt edememesi.
Gerbner’e göre bireyler giderek kendi yaşamlarından uzaklaşıp aile üyesinden biri olan televizyon içerisindeki dünyaya yönelmektedir. Gerbner ekranda görünen şiddeti ‘mutlu şiddet’ olarak adlandırmaktadır. Reytinglerde üst sıralarda yer alan birbirinden ünlü ve yetenekli oyuncuların yer aldığı dizilerde maalesef gözden kaçırılan bir nokta var bu da şiddetin sempatik hale getirilmesi…
Sempatik danslar, müzikle dramatikleştirilerek çarpıcı kamera tekniklerinin kullanılması, korkutucu ürkütücü ve üzücü olan şiddet sahnelerini sempatik hale getirmektedir. Müzik huzur ve mutluluk vermektedir. Fakat müzik eşliğinde verilen intikam sahnelerinde iyinin kötüye uyguladığı şiddet meşrulaştırılmaktadır. Şiddet sahnelerinin dans eşliğinde verilmesi şiddetin sinsi varlığını örtmektedir.
Bir döneme damgasını vuran ‘İcerde’ ve ‘Çukur’ dizilerinde, şu dönemde yayında olan ‘Aile’ dizisinin sahnelerinde yamaç isimli karakter ‘heyecanı yok’ müziği ile özdeşleştirilmiş ve tıpkı jaws filminde iki nota duyulduğunda köpek balığının gelecek olduğunun bilinmesi gibi yamaç karakteri de o şarkı duyulduğunda dans ederek kavga ederek şiddetin korkulacak bir yanı yok mesajı zihinlere yerleştirilmektedir.
Vartolu Sadettin karakteri silahlar patlarken elinde mendil müzik eşliğinde halay çekerek şiddetten haz alan bir hale büründürülmüştür. Aile dizisinde espriler eşliğinde birisi dövülerek yüzü tanınmayacak hale gelmekte ve dayak atan kişilerin sempatik tavırlarıyla şiddet eğlenceli hale getirilip sempatikleştirilmiştir. Dizide Kıvanç Tatlıtuğ’un birini döverken kafa tasını ısırma sahnesinde sosyal medyada yapılan yorumlarda şiddet sahnesinin komikliğinin vurgulanması yazılanları ne kadar da doğrular nitelikte …
Tabii ki senaristlerin bu şekilde düşünerek dizileri yazdıklarını ummamakla birlikte ilginç olan komedi programlarının daha çok izlenmesine rağmen neden bu diziler derseniz?
Başka ülkelerde yayınlanması için evrensel dil olan şiddet ve cinsellik konuları çeviriye fazla gerek duyulmadan kar elde etmek için en iyi formül olarak görülmektedir.
Bizim yapmamız gereken formül ise akıllı işaretleri takip edip çocukları ekrandan uzak tutmak… Yazması ve söylemesi kolay değil mi?
Haber Merkezi / Büyük Sivas Haber
