Çağrı Çobanoğlu’nun “Sınav Kaygısı” isimli köşe yazısı;
Sınav Kaygısı Nedir ?
‘Sınavlardan önce uykularım kaçıyor’ , ‘Sınav benim için bir kabus’ , ‘Sınavlarda heyecandan dikkatimi toplayamıyorum’ , ‘O kadar heyecanlanıyorum ki soruları doğru dürüst okuyamıyorum. Doğru cevabı bilsem bile yanlış şıkkı işaretleyebiliyorum.’ Sınav hazırlığındaki birçok öğrencinin bu sözleri dile getirdiği görülmektedir.
Sınav stresi; ders çalışma sürecinin yeterince iyi kullanılmamış olması ve sınav sonucuyla ilgili olumsuz kötücül fantezilerin kuruluyor olması (başarılı olamayacağım, ne kadar çalışsam da istediğim puanı alamam) sonucunda fizyolojik tepkiler ve konsantrasyon güçlüğü şeklinde ortaya çıkan bir durumdur.
Sınav Kaygısı Neden Ortaya Çıkar ?
Kaygının başarılı olup olmama ile doğrudan bir bağlantısı vardır. Herkes başarılı olmak ister ancak her her sınav kişinin başarılı olup olmayacağı ile ilgili riskli bir durumdur.
Kaygının temelinde; başarısızlık endişeleri, sınavın bir kişilik değerlendirmesi olarak algılanması, ailenin çocuktan çocuğun ise kendisinden beklentilerinin yoğunluğu ve çocuğun beklentileri karşılayamamaktan duygduğu endişeleri yer alır.
Sınav Kaygısının Belirtileri
1.Zamanı etkin kullanamama;
Sınava çalışmaya geç başlama konuların yetiştirilememesi veya erken başlanmasına karşın zamanın etkin kullanılmaması nedeniyle konuların yetiştirilememesi, konu tekrarının yapılamaması kaygıyı artırır.
2.Yanlış ders çalışma alışkanlıkları;
Plansız ve programsız ders çalışmak başarısızlığın en önemli kaynağıdır. Kişinin motivasyonunun düşmesine neden olur.
3.Mükemmelliyetçilik düşüncesi;
Yaptıklarının en iyisi ve hiç hatasız olması gerektiğine inanan kişinin kaygı düzeyi yükselir.
4.Başarısızlık korkusu;
Başarısız olma korkusunu yoğun yaşayan bireylerin, kendilerine olan güvenleri azalır ve kaygı düzeyi yükselir.
5.Sınava çok fazla anlam yükelnmesi;
Kişinin potansiyellerine uygun olmayan amaç belirlemesi yada sınavı kendini kanıtlayıcı bir platforma dönüştürmesi de kaygı düzeyini yükseltir.
6.Aile baskısı;
Ailelerin çocuklarından çok fazla beklentilerinin olması ve çocuğun bunları gerçekleştiremeyeceği düşüncesi de kaygı düzeyini yükseltir.
Sınav Stresi İle Nasıl Başa Çıkılır ?
Sınava bir hafta kala yapılması gerekenler:
Birçok öğrenci sınava hazır olmasına rağmen her yıl ya heyecandan yada kaygıdan sınavda elde edebilecekleri başarıyı yakalayamıyor. O yüzden sınava girecek öğrencilerin sınava birkaç gün kala yapmaları gereken en önemli şey heyecanlarının başarılarını engelleyecek çizgiye getirmemek.
Bu sınavda başarılı olmak istiyorsanız ilk yapmanız gereken, bu sınavı hayatın en önemli olayı haline getirmemek. Zira bu şekilde bakıldığında sınav günü yaklaştıkça stres ve kaygı da gittikçe artmaktadır.
Eğer çarpıntı, el titremesi, kızarma, boğulacakmış hissi, titreme, ateş basması, baş dönmesi ve bunun benzeri durumlar ortaya çıkıyorsa ve bu belirtilere kötü senaryolar eşlik ediyorsa sınav kaygımız çoktan başlamıştır.
Tabiki sadece öğrenciler değil onların aileleri de heyecanlanıyor. Onların tutumu sınava girecek olanları olumlu yada olumsuz etkiliyor.
Sevgili Öğrenciler İşte Sınav Stresini Azaltmanın Tüyoları;
Öğrenciler için öneriler:
-Sınava yakın günlerde gece gündüz ders çalışmak faydadan çok zarar getirir. Sınav stresinizi artırır. Sadece son kontrolleri ve son antrenmanları yapıp bırakın.
-Olumsuz düşüncelerle beklentinizi ve planlarınızı ilişkilendirmeyin. Geçmişteki başarılarınızı hatırlayın ve bu başarıları tekrarlayabileceğinizi düşünün.
-Sınavın her şey olmadığını, zekanızın ölçülmediğini, sınavı kazanmak kadar kaybetmenin de olduğunu bilin.
-Zamanınızı iyi kullanmaya ve planlamaya çalışın.
-Normal halinizde nasıl iseniz o halinizi korumaya gayret edin.
-Sınava bir hafta kala zevk aldığınız şeylere ve hobilerinize hafta içinde birkaç saat ayırın.
-Moralinizi yüksek tutmaya çalışın.
-Beslenmenize dikkat edin. Her besin grubundan alarak vücut direncinizi koruyun.
-Sınava gireceğiniz okulu önceden görmekte fayda vardır. İnsanlar genellikle alışık olmadıkları ortamda rahat edemezler ve bu durum kaygı düzeyini artırır. Sınava gireceğiniz ortamı önceden görmeniz sizi rahatlatıcaktır.
-Heyecanlanmaya başladığınızı fark ettiğinizde bunun doğal olduğunu, hatta sınavda başarılı olmak için bu heyecanın gerekli olduğunu kendinize telkin edin.
-Sınav sırasında diğer öğrencilerin ne yaptıklarıyla ilgilenmeyin. Verilen süreyi en iyi şekilde kullanmaya çalışın. Sakin olun.
Aileler için öneriler:
-‘Başarısız olursan bunun sonucuna katlanırsın!’, ‘Sınavı kazanamazsan bütün emeklerimiz boşa gider’ gibi sözlerle öğrenciyi korkutmayın.
-Çocuğunuzun sınavı kazanmasından veya kazanamamasından bahsetmeyin. Sanki bir deneme sınavına giriyormuş gibi davranın.
-Evdeki gergin ortam, öğrencinin performansını olumsuz etkiler. Bu nedenle çocuğun sakin olmasını isteyen aileler, öncelikle kendilerinin sakin olması gerektiğini bilmelidirler.
-Samimiyet çok önemlidir. Anne – babalar sınava girecek çocuklarıyla konuşurken içten olmalıdır. Laf olsun diye söylenen ‘sana güveniyorum’ sözünün bir işe yaramayacağını bilmek gerekir.
-Anne – baba olarak olumsuz düşünceleri olumluya çevirin.
