12 Kasım 2012 tarihinde Meclis’te kabul edilen ‘büyükşehir yasa tasarısıyla nüfusu 750 bini aşan iller büyükşehir statüsüne alınmıştı. Şimdi ise akıllarda Sivas Büyükşehir olacak mı sorusu var…
Sivas Büyükşehir
Türkiye’de şuan 30 büyükşehir belediyesi bulunuyor: Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van.
Geçtiğimiz aylarda milletvekillerinin soruları üzerine Erdoğan milletvekillerine şu yanıtı vermişti : “Yeni bir düzenlemeyle bu ayrım ortadan kaldırılacak. Nüfus kriteri belli bir oranda düşürülecek. Böylece birçok il büyükşehir statüsüne çıkacak. Bu düzenlemeyi kısa sürede yapmayı planlıyoruz.”
Cumhurbaşkanının yanıtından da anlaşılacağı üzere Büyükşehirlerin sayılarında artış yaşanacak. Bununla alakalı çalışmalar şuan devam ediyor.
Dünya üzerinde 7 Milyon Sivaslının yaşadığı birçok ortamda üst düzey yetkililer tarafından hep zikredilirken, tam olarak ne kadar Sivaslının olduğu ise net olarak bilinmiyor.
Bilinen bir gerçek var ki oda İstanbul’da en yoğun nüfusa sahip olanlar Sivaslılar…
Fakat buna rağmen 2012’de çıkarılan yasa ile Sivas ikametine kayıtlı 750 bin sayısını bulamadığımız için Büyükşehir olamamıştık.
Büyükşehirlerin haricinde kalan illerden en fazla nüfusa sahip olan ikinci il Sivas.
Yani Erdoğan’ın talimatının ardından bazı iller büyükşehir yapılacaksa bunlardan bir tanesi mevcut nüfusundan dolayı mutlaka Sivas olacak.
750 bin kriteri 500 bine düşürülecek olursa Sivas ile birlikte, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Çanakkale, Çorum, Elazığ, Kütahya, Tokat, Zonguldak, Batman ve Osmaniye Büyükşehir olacak. Kriter 400 bin olarak belirlenirse Şırnak, Giresun, Isparta, Yozgat, Muş, Edirne, Aksaray, Kastamonu, Düzce gibi iller de büyükşehir olacak.
Peki, Sivas Büyükşehir olmaya hazır mı?
Sivas Büyükşehir olduğunda ilçe sayısı nasıl olacak?
Büyükşehir olmanın artıları eksileri neler?
Bunlar gibi bir çok soru insanların kafalarında soru işareti..
Bazı illerden örnekler vererek daha önce büyükşehir olmadığı halde yasayla beraber büyükşehir olan illerin durumuna göre cevapları okurlarımız kendileri versin…
Öncelikle merkeze yakın köy ve beldeler kapanacağı için bulundukları merkezlere mahalle olarak eklenecek… Köyler mahalle olacak, beldeler ilçeye eklenip mahallelere bölünecek…
Büyükşehir olduktan sonra merkezdeki ilçelerde işleri valilik ve il özel idaresi değil; o ilçelerdeki kaymakamlık ve ilçe belediyesi üstlenecek. İl özel idareleri kapanacak.
Divriği’nin, Doğanşar’ın diğer ilçelerin köylerinde birçok hizmete Sivas Büyükşehir Belediyesi bakacak! 30 Mart 2014 tarihinden sonra Büyükşehir Yasası devreye girdi ve il iken büyükşehir olan yerlerde örneğin su faturaları Büyükşehir Belediyesi’ne geçti.
Buralarda, İlçe belediyelerinin kurulu düzenini devam ettirmeyen Büyükşehirler, kendi personelini ve kendi su tarifelerini yeniden belirledi.
Yeni sistem, yeni ekip derken, sayaçlar aylarca okunamadı ve bir süre geçiş sıkıntısı yaşandı.
Ortaya çıkan masraflar nedeniyle yüksek tarifeden fiyatlandırılan su faturaları vatandaşa ağır geldi.
Büyükşehir olan Malatya, Denizli, Van ve Şanlıurfa’dan örnekler verelim…
Malatya Büyükşehir olmadan önce 14 ilçeden oluşurken, Büyükşehir sonrası 13 ilçeye düşürüldü. Merkez ilçe olarak adlandırılan bölge 2’ye bölünerek mevcut Battalgazi ve Yeşilyurt ilçelerine eklendi.
Denizli’den örnek verelim, Büyükşehir yasası değişikliğinden önce Merkez ilçe dahil 19 ilçesi olan Denizli’nin, Merkez ilçesinde 14 Belde belediyesi vardı. Merkez ilçedeki nüfus yaklaşık 500 Bin’di.
Daha sonra Merkez ilçeye bazı köy ve beldeler eklenmek suretiyle iki farklı ilçe yapısı üretildi. Merkezefendi ilçesi ve Pamukkale ilçesi. Böylece toplam ilçe sayısı 19’a çıkmış oldu.
Aslında artık “merkez ilçe” tanımlaması büyükşehirlerde yok. “Merkezdeki ilçeler” denilebilir bunlara. Merkezefendi’nin nüfusu 300 bine yakın, Pamukkale’nin nüfusu ise 300 binin üzerinde.
İlçelerin belirlenmesi, hangi caddesinden sokağından sınır geçeceği belirlenmesi ile mümkün oluyor. Buda tabii ki mevcut Siyasilerin alacakları kararlar doğrultusunda belirleniyor…
Van örneğine bakılacak olursa 11 ilçesi vardı. Merkezde ki ilçeler bölünerek ilçe sayısı 13’e yükseldi.
Şanlıurfa merkez nüfusu 650 bin iken toplamda 10 ilçeye sahipti. Merkez ilçe ve biri daha önceden belde olan Karaköprü, Eyyübiye ve Haliliye olmak üzere 3 ilçeye bölündü ve şuan toplam 13 ilçeden oluşuyor. Malatya, Denizli, Van ve Şanlıurfa gibi örneklerden de anlaşılacağı üzere Büyükşehir olduğunuzda ilçe sayınız artabiliyor da azalabiliyor da…
Peki Sivas için nasıl olur?
Sivas’ta merkez dahil toplamda 17 ilçemiz var…
İlçelerimizin bazıları bir çok büyükşehirin mahallelerinden dahi daha küçük…
Yüz ölçümü olarak Türkiye’nin Konya’dan sonra en büyük ikinci ili olan Sivas maalesef oldukça dağınık. Bir ilçesinden, diğer ilçesine Ankara – Sivas arası kadar mesafe olan bir ilde yaşıyoruz…
Hal böyleyken merkez ilçemizin 318 bin, diğer 16 ilçemizin de toplamının yaklaşık 300 bin nüfusa sahip olduğu biliniyor. Yani Sivas’ın şuan ki merkez ilçesi diğer 16 ilçesine bedel bir durumda.
Yukarıda ki örneklere dikkat edilecek olursa kapsamlı bir çalışma yapılarak ve ayrıntılı düşünerek bazı küçük ilçeleri çevresinde bulunan büyük ilçelere dahil ederek hizmet kalitesini artırmak bu fırsatla mümkün.
Örnek olması anlamında Vadi Bölgesi diye adlandırdığımız Koyulhisar, Suşehri, Akıncılar, Gölova ilçeleri birleştirilerek Sivas Vadi bölgesi bir ilçe olarak…
Divriği, İmranlı birleştirilerek ikinci ilçe, Doğanşar, Zara, Hafik birleştirilerek üçüncü ilçe, Kangal ve Gürün birleştirilerek dördüncü ilçe, Altınyayla ve Ulaş Merkeze dahil edilerek yeni beş ve altıncı ilçe ve Yıldızeli, Şarkışla ve Gemerek’te ayrı ayrı ilçeler olarak toplamda 9 ilçeye bölünebilir…
Burada ki durum hizmet kalitesinin artırılması ve daha derli toplu ve gelişmiş bir yapının oluşturulması için düşünülebilir…
Ama 16 ilçeye dokunulamaz ise diğer illerde ki uygulamaların genelinde olduğu gibi merkezde ki 300 bin nüfus en az iki, en çok üçe bölünerek Sivas’ın 18 yada 19 ilçesi olacaktır.
Bu ihtimalin daha yakın ve bu durumun yerel seçimler öncesinde gerçekleşme ihtimali oldukça yüksek.
Bu ihtimal gerçekleşir ise merkezde Kılavuz, Fatih ve Kümbet bölgelerinde oluşabilecek olan yeni belediyelerle 19 belediye Sivas’ta yerini alır. 3 değil de iki belediye olsun denirse Siyasi irade nasıl şekilleneceğine karar verecek.
2019 da Sivas Büyükşehir, bizce doğru olacağına inandığımız şekliyle Kılavuz, Fatih ve Kümbet ilçelerinde yeni hizmet alanları, yeni Belediye Başkanları, yeni meclis üyeleri Sivas’a hizmet edecek…
Büyükşehir olduktan sonra ise hizmetlerin nasıl şekilleneceği, Sivas’a uygun olup olmayacağı yaşanarak görülecek. Yeni büyükşehir olan illerde yaşayanların ifadelerinden anlaşılan durum şu ki, Büyükşehir olmaktan bazıları memnunken bazıları bu durumdan oldukça muzdarip.
Sivas’a hayırlı olanın olması temennisiyle…
