Buharlı lokomotiflerin ve yük vagonlarının bakım ve onarım işlerinin yapılması amacıyla TCDD bünyesinde kurulan fabrika 1939’da Cer Atölyesi adıyla faaliyete geçmiştir.
Sivas’ta 25 bin yük vagonu üretildi! 350 bin vagon ise onarıldı!
1953’te yük vagonu üretimine başlanmasıyla teşkilat yapısında değişikliğe gidilmiş, 1958’de Sivas Demiryolu Fabrikaları adını almıştır. Demiryolu ulaşımının gelişimine paralel olarak dönemin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden organize edilen fabrika 1975’te SİDEMAS (Sivas Demiryolu Makinaları Müessesesi) adıyla müesseseye dönüştürülmüştür. Müessese olarak faaliyet yürüttüğü yıllarda yük vagonu imalatının yanı sıra ülkemizin son buharlı lokomotiflerinin bakımını üstlenmiştir. Buharlı lokomotiflerin işletmeden çekilmesiyle mevcut kapasitesinin tamamı yük vagonu imalat ve onarım işlerine ayrılmıştır. 1986’da, TCDD’nin bağlı ortaklığı olarak TÜDEMSAŞ (Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayi Anonim Şirketi) Genel Müdürlüğü adını almıştır. Farklı dönemlerde teşkilat yapısı, statüsü ve ismi değişmiş olsa da yıllardır ülkemizin en büyük yük vagonu üreticisi olarak faaliyetini sürdüren fabrika, 04 Mart 2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2186 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan TÜRASAŞ (Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi A.Ş.) Genel Müdürlüğü’ne bağlanmış ve Sivas Bölge Müdürlüğü olarak teşkilatlandırılmıştır.
1939’dan günümüzü, demiryolu sektöründeki teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek üretim anlayışını çağın gereklerine göre revize eden TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü 1961’de ülkemizin ilk buharlı lokomotifi BOZKURT’u, tamamen yerli imkânlarla üretmiş ve işletmeye sunmuştur. Ülkemiz demiryollarının ihtiyacı doğrultusunda geliştirdiği ve ürettiği farlı tip ve özelliklerdeki yük vagonlarını ihraç eder konuma gelen kuruluş 2002’de, Irak’a 240 adet petrol taşıma vagonu ihracatını gerçekleştirmiştir. 2011’de, üretimde robot teknolojisine geçilmiş, 3 istasyon ve 5 robot koldan oluşan Robot Kaynak Ünitesiyle yıllık 4 bin adet boji imalatı yapılabilecek kapasiteye ulaşılmıştır. 2015’te, TSI sertifikalı yük vagonları üretilmeye; 2016’da, ECM Bakım Yönetim Sistemi kapsamında vagon onarımı yapılmaya başlanmıştır. 2017’de, tasarım, projelendirme, test ve sertifikasyon süreçleri üç yıl gibi kısa bir sürede tamamlanarak yerli imkânlarla üretilen Yeni Nesil Milli Yük Vagonu raylara indirilmiştir.
2015’ten sonra geleneksel yöntemlerden uzaklaşılarak sertifikalı üretime geçilmiş, bu anlayışla üretilen yeni nesil yük vagonları sektörün rekabetçi ürünleri olarak öne çıkmayı başarmıştır. Sivas’ta üretilen yeni nesil yük vagonları darası, gürültü seviyeleri ve yaşam döngü maliyeti düşük olması nedeniyle lojistik firmalar tarafından ilgiyle karşılanmıştır. TSI sertifikalı yük vagonlarımız Avrupa ülkelerinde faaliyet gösteren pek çok uluslararası şirkete ihraç edilmektedir.
TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğünde bugüne kadar 25 bin yük vagonu imal edilmiş, 350 bin vagonu bakım, onarım ve revizyonu gerçekleştirilmiştir.
(Menekşe İrem Çolak)
